اجداد انسان از ابتدای دوران سنوزوئیک تا آخر دوره میوسن :
1 . پلِسیاداپیس : حدود شصت و پنج میلیون سال پیش، بخش عمده خزندگانی که پیچیده ترین و متنوع ترین رده مهره داران خشکی زی آن زمان بودند در اثر یک بحران زیست محیطی منقرض شدند. انقراض این طبقه پیچیده و موفقِ تکاملی احتمالا به برخورد شهاب سنگ بزرگی به زمین مربوط می شود. پس از انقراض دایناسورها، رده ای به نام پستانداران که تا آن هنگام اهمیت و تنوع چندانی نداشتند، به دلیل خونگرم بودن و سوخت وساز پایه بالا، سریعتر از سایر رده ها موفق شدند بخش عمده بومهای اشغال شده توسط نیاکان خزنده خود را پر کنند. به این ترتیب بود که در همین برش زمانی، شاخه زایی شدیدی در رده پستانداران رخ داد و راسته های امروزین از آن مشتق شدند.
اجداد انسان پلِسیاداپیس |
قدیمی ترین نخستی شناخته شده، موجودی با بدن باریک و کشیده و پوزه دراز و دم بلند متحرك است که
پلسیاداپیس نامیده میشود. این جانور به لمورهای امروزی شباهت داشته و انگشتانش به جای ناخن،
پنجه هایی داشته که شبیه اش را در سایر پستانداران نیز می بینیم. پلسیاداپیس در حدود 57 میلیون سال پیش
در آفریقا میزیست. این نمونه، قطعیترین و قدیمیترین فسیل از اجداد نخستیهاست و شاخص این راسته
در دورهی پالئوسن محسوب میشود. به این ترتیب، میتوان قاره آفریقا را کانون پیدایش راسته نخستیها
دانست.
2 . آگیپتوپیتکوس :
فسیل این موجود در منطقه فَیّوم در مصر یافت شد و از آن رو چنین نامی را رویش 226
جنگلی 228 منطقه صحرایی یاد شده در دوران اولیگوسن 227 گذاشتند که به یونانی میمون مصری معنا میدهد.
انبوه و استوایی بوده است و قدیمی ترین سنگواره های نخستیهای آفریقایی را در آنجا کشف کرده اند. میمون
مصری دندانهایی کمتر از سایر فسیلهای خویشاوند همدوره اش داشته است. این ویژگی و حدقه استخوانی
اطراف چشمانش، او را به میمونهای امروزین شبیه میکرده است. گویا این موجود به زمانی تعلق داشته باشد
جدا نشده بودند. به همین دلیل هم میتوان 230 از میمونهای بزرگِ انسان نما 229 که هنوز میمونهای کوچک
میمون مصری را جد مشترك این دو شاخه تکاملی دانست. میمون مصری اندازه ای برابر با میمونهای
زوزه کش داشته و با دست و پاهایش شاخه های درختان را می گرفته است. در جانور نر دندان نیش بزرگتر
از ماده بوده و طول پوزه اش هم بیشتر از میمونهای امروزی بوده است.
اجداد انسان آگیپتوپیتکوس |
اجداد انسان دِندروپیتِکوس |
و آن را یک شاخهی موازی با مسیر تکاملی انسان در نظر میگیرند.نکتهی مهم در مورد جنس پروکنسول این است که در جمجمهاش دارای سینوسهای پیشانی است.
اجداد انسان پروکونسول |